1. Tổng quan về rau kinh giới
- Đặc điểm thực vật:
- Kinh giới (Elsholtzia cristata) là loại rau gia vị quen thuộc, thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae).
- Cây cao khoảng 30-50cm, lá mọc đối, mép khía răng cưa, có mùi thơm đặc trưng.
- Hoa nhỏ, màu tím nhạt, mọc thành cụm ở ngọn cây.
- Thành phần hóa học:
- Tinh dầu (chủ yếu là elsholtzia ketone, perilla aldehyde).
- Flavonoid, saponin, tanin.
- Các khoáng chất (Ca, K, Fe,…) và vitamin.
- Tính vị, quy kinh:
- Vị cay, thơm, tính ấm.
- Vào kinh phế, can.
- Tác dụng dược lý:
- Giải biểu, khu phong, trừ thấp.
- Cầm máu, giải độc.
- Kháng khuẩn, kháng viêm.
2. Các bài thuốc từ rau kinh giới
2.1. Chữa các bệnh đường hô hấp
- Chữa cảm lạnh, sốt, nhức đầu:
- Kinh giới 12g, tía tô 8g, bạc hà 8g, gừng tươi 4g, cam thảo 4g.
- Sắc uống ngày 1 thang.
- Chữa ho, viêm họng:
- Kinh giới tươi 50g, húng chanh 30g.
- Giã nát, vắt lấy nước cốt uống hoặc sắc uống.
- Chữa sổ mũi, ngạt mũi:
- Kinh giới, húng quế mỗi vị 50-80g.
- Sắc lấy nước uống.
- Chữa ho ra máu:
- kinh giới tươi cả cây một nắm giã nhỏ vắt một chén nước cốt uống.
- Hoặc dùng hoa kinh giới sao đen tồn tính, tán nhỏ bỏ lọ kín, mỗi lần dùng 4 – 6g uống với nước ấm.
2.2. Chữa các bệnh ngoài da
- Chữa mẩn ngứa, mề đay, dị ứng:
- Kinh giới tươi hoặc khô lượng vừa đủ.
- Sắc nước tắm hoặc xông.
- Chữa mụn nhọt, rôm sảy:
- Kinh giới tươi giã nát, đắp lên vùng da bị bệnh.
- Trị phong ngứa mề đay dị ứng, ngứa gãi da khô sần, tay chân vảy nến tổ đỉa…:
- đơn bì, huyền sâm, xích thược, thiên hoa phấn, trần bì, liên kiều, kim ngân, bạch tiễn bì, ngưu bàng tử, kinh giới mỗi vị 12g; phòng phong 10g, khương hoạt 8g.
- Sắc uống.
2.3. Các bài thuốc khác
- Chữa đau đầu, mỏi gáy:
- Lá kinh giới khô, cho vào gối nằm.
- Chữa xuất huyết (chảy máu cam, tiểu ra máu):
- hoa kinh giới sao đen tồn tính, tán nhỏ bỏ lọ kín, mỗi lần dùng 4 – 6g uống với nước ấm.
- Trị cảm sốt, đau bụng, bụng đầy, nôn mửa:
- bạc hà 8g, cát căn 12g, gừng sống 3 lát, hành 4g, hoắc hương 12g, hương nhu 8g, tía tô 12g.
- Sắc uống.
- Chữa ho ra máu lâu ngày không khỏi:
- kinh giới tươi lấy cả gốc rễ, ngọn rửa sạch, giã vắt lấy khoảng nửa bát con nước cốt, uống với bột kinh giới khô.
3. Lưu ý khi sử dụng kinh giới
- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, người có thể trạng âm hư, bốc hỏa không nên dùng nhiều.
- Nên tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng kinh giới để điều trị bệnh.
- Khi sử dụng kinh giới, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, người dùng nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Hy vọng thông tin trên hữu ích cho bạn!
