Chào mọi người, hôm nay, Luân muốn chia sẻ một chút về phân loại Kettlebell (tạ ấm, tạ chuông, hoặc tạ bình vôi) và kinh nghiệm chọn tạ phù hợp cho người mới.
Từ ngày bén duyên với món này, mình thấy nó thực sự là một công cụ tập luyện tuyệt vời. Tuy nhiên, lúc mới bắt đầu, việc chọn được một “em” tạ ưng ý giữa vô vàn chủng loại và cân nặng cũng làm mình khá đau đầu. Vậy nên, bài viết này Luân sẽ tổng hợp lại các loại tạ ấm phổ biến và mách nhỏ cách chọn tạ sao cho chuẩn nhất, đặc biệt là cho anh chị em mới tập nhé!
I. “Điểm mặt” các loại tạ ấm (Kettlebell) thường gặp
Theo như Luân tìm hiểu và trải nghiệm, thị trường tạ ấm hiện nay khá đa dạng. Mỗi loại đều có cái hay riêng, cũng như vài điểm cần lưu ý:
1. Tạ Gang Cổ Điển (Cast-Iron Classic Kettlebell / Fitness Kettlebell)
Đây là loại mà anh chị em mình hay gặp nhất, kiểu “ông tổ” của tạ ấm vậy. Tạ được đúc nguyên khối bằng gang. Một điểm đặc trưng là tạ càng nặng thì kích thước (cả cục tạ lẫn cái tay cầm) càng to. Ví dụ, quả 8kg sẽ bé xinh hơn quả 32kg kha khá.
- Ưu điểm: Bền thôi rồi, giá lại “mềm” nữa, cầm vào có cảm giác rất “classic”, rất thật.
- Nhược điểm: Vì kích thước thay đổi theo cân nặng nên đôi khi anh chị em đổi tạ sẽ thấy hơi khác tay một chút, có thể ảnh hưởng xíu đến kỹ thuật. Độ dày tay cầm cũng có thể không đồng đều.
- Hợp với ai: Loại này phù hợp với dân tập phong trào hoặc người mới làm quen.
2. Tạ Thép Thi Đấu (Steel Competition Kettlebell / Sport Kettlebell) – “Hàng hiệu” cho dân chuyên
Loại này thì “xịn sò” hơn, làm bằng thép và thường rỗng ruột. Điểm ăn tiền nhất là dù tạ nặng hay nhẹ, kích thước cục tạ và đường kính tay cầm đều y chang nhau. Mức tạ thường được phân biệt bằng màu sơn hoặc số kg ghi trên thân tạ.
Theo tiêu chuẩn quốc tế là cao 228mm, đường kính thân 210mm, tay cầm 35mm.
- Ưu điểm: Vì kích thước như nhau nên lúc đổi tạ nặng hơn, kỹ thuật của mình vẫn giữ được độ chính xác, không bị “lệch pha”. Tay cầm cũng được thiết kế để tập được nhiều lần mà không bị mỏi.
- Nhược điểm: Giá thường “chát” hơn tạ gang.
- Hợp với ai: Anh chị em nào muốn đầu tư nghiêm túc để kỹ thuật thật chuẩn chỉnh. Một số phòng tập cũng trang bị loại tạ thép này.
3. Tạ Điều Chỉnh (Adjustable Kettlebells) – “Transformer” tiện lợi
Loại này cho phép mình thay đổi cân nặng chỉ trên một quả tạ. Có hai kiểu chính:
- Kiểu lắp ghép đĩa tạ (Plate-Loaded): Có thể là một cái tay cầm rồi mình gắn thêm đĩa tạ nhỏ vào, hoặc một cái vỏ tạ (bằng nhựa hoặc thép) tháo ra được để mình thêm bớt các miếng tạ bên trong.
- Kiểu đổ vật liệu (Shot-Loaded): Thường là một quả tạ kim loại rỗng, có nút đậy. Mình có thể đổ cát, bi chì, thậm chí là nước vào để tăng độ nặng.
- Ưu điểm: Tiết kiệm không gian, đỡ tốn tiền mua nhiều tạ.
- Nhược điểm: Cảm giác cầm và kích thước có thể không “đã” bằng tạ cố định. Mỗi lần đổi cân nặng cũng hơi lích kích. Không dùng cho thi đấu chuyên nghiệp được.
- Hợp với ai: Anh em nhà không có nhiều chỗ, muốn tiết kiệm chi phí ban đầu, hoặc thích có nhiều mức tạ để thử.
Tình hình tạ ấm ở Việt Nam mình thì sao?
Theo Luân quan sát thì ở Việt Nam, anh chị em mình có mấy lựa chọn sau:
- Tạ bọc cao su/vinyl: Một số loại tạ gang hoặc thép được bọc thêm lớp cao su/vinyl bên ngoài. Đây là loại tạ đang được bán phổ biến nhất hiện nay.
- Ưu điểm là đỡ xước sàn, giảm tiếng ồn.
- Một số chuyên gia lưu ý là tạ bọc cao su có thể bị nảy lên nếu rơi, dễ gây nguy hiểm.
- Tạ gang đúc: Phổ biến ở nước ngoài, ít phổ biến ở Việt Nam nhưng đang dần được ưa chuộng hơn.
- Tạ thép: Đang dần phổ biến hơn, nhất là mấy loại sơn tĩnh điện hoặc mạ crom nhìn “ngầu” mà cầm cũng sướng tay.
- Tạ nhựa đổ bê tông: Loại này thì siêu rẻ, vỏ nhựa ruột bê tông. Nhưng Luân khuyên thật là không nên đầu tư loại này vì độ bền và đôi khi là sự an toàn trong luyện tập.
II. Các Yếu Tố Cần Xem Xét Khi Chọn Tạ Ấm (Kettlebell)
Ngoài việc biết các loại tạ, Luân thấy có mấy yếu tố này mọi người cần “soi” kỹ để chọn được quả tạ ưng ý, phù hợp:
1. Tay Cầm Của Tạ Ấm (Handle Style)
- Độ dày (Thickness): Dày quá thì khó nắm, mỏng quá thì cầm không chắc, có khi còn đau tay. Tay cầm thi đấu thường tầm 33-35mm. Anh em mới tập, nhất là các chị em, có thể chọn loại mỏng hơn chút.
- Cửa sổ tạ (Window – Khoảng cách từ tay cầm đến thân tạ): Phải đủ rộng để mình luồn tay vào thoải mái khi tập Clean, Snatch, không bị cấn hay kẹt tay.
- Bề mặt (Surface): Có loại sơn tĩnh điện, thép trần đánh bóng, hoặc gang trần. Trơn quá thì lúc mồ hôi ra dễ tuột, nhám quá thì dễ rách da tay. Luân thấy thép trần hoặc sơn tĩnh điện loại tốt, dùng thêm chút phấn (chalk) sẽ là ổn nhất.
2. Hình Dáng và Trọng Tâm của Tạ Ấm:
Cái hay của kettlebell là trọng tâm nó lệch ra ngoài tay cầm, chính cái này làm nên sự khác biệt và hiệu quả của nó đó. Quai tạ càng nhẹ thì trọng tâm càng nằm gần thân tạ, cảm giác tập sẽ đầm hơn.
3. Chất Liệu và Độ Bền:
Tạ thép bền nhất, rồi đến tạ gang. Tạ bọc cao su/vinyl chấp nhận được, loại tạ bê tông bọc nhựa là kém bền nhất.
4. Lớp Phủ Ngoài (Finish):
Sơn tĩnh điện, mạ crom, bọc cao su/vinyl… Lớp phủ tốt giúp chống gỉ, nhìn cũng đẹp mắt hơn.
5. Giá Cả:
Giá bán thường được tính theo kg cân nặng của tạ. Tùy loại, tùy hãng mà giá sẽ khác nhau. Anh em cân nhắc túi tiền của mình. Ví dụ quả tạ ấm 10Kg có giá dao động từ 200K đến 800K tùy loại và hãng.
III. “Bí Kíp” Chọn Tạ Ấm (Kettlebell) Cho Người Mới Nhập Môn
Rồi, giờ đến phần quan trọng nhất “Làm thế nào để chọn được quả tạ ấm phù hợp?”:
Mức tạ ấm nào là phù hợp cho người mới?
Theo các chuyên gia và từ kinh nghiệm của bản thân, Luân nhận thấy:
- Mỗi người nên sắm ít nhất 2 quả tạ ấm với độ nặng khác nhau
- Quả tạ nặng hơn để làm quen với các bài sử dụng nhóm cơ lớn như Deadlift, Squat, Swing…
- Quả tạ nhẹ hơn để làm quen với các bài đẩy tạ quá đầu như Press, Jerk…
- Đối với chị em phụ nữ:
- Mới hoàn toàn hoặc sức khỏe bình thường: Nên bắt đầu với 1 quả tạ 4kg và 1 quả tạ 8kg.
- Đã có kinh nghiệm hoặc khỏe hơn chút: Có thể sắm 1 quả 6kg và 1 quả 12kg.
- Anh em nam giới:
- Mới hoàn toàn hoặc sức khỏe bình thường (ví dụ, đẩy ngực được dưới 90kg): Nên thử sức với 1 quả 10kg (12kg) và 1 quả 16kg.
- Đã có kinh nghiệm hoặc khỏe hơn (ví dụ, đẩy ngực trên 90kg): Có thể thử sức với 1 quả 12kg và 1 quả 20kg.
Nguyên tắc vàng mà Luân tâm đắc:
Luôn luôn chọn mức tạ nhẹ hơn một chút so với mình nghĩ là nâng được. Kettlebell nó có cái trọng tâm lệch nên cảm giác sẽ nặng hơn số kg ghi trên tạ đó. Tập đúng kỹ thuật với tạ nhẹ quan trọng hơn gấp vạn lần việc cố sống cố chết nâng tạ nặng mà sai tè le.
Nên đầu tư loại tạ ấm nào khi mới tập?
- Tạ gang cổ điển hoặc tạ bọc cao su: Theo Luân, đây là lựa chọn “ngon-bổ-rẻ” nhất cho anh em mới làm quen, tập các bài cơ bản để xây nền tảng.
- Tạ thép thi đấu: Nếu anh em xác định theo đuổi nghiêm túc, muốn kỹ thuật thật chuẩn và “hầu bao rủng rỉnh” hơn, thì đầu tư em này ngay từ đầu cũng rất đáng.
- Né mấy loại tạ nhựa giá rẻ ra nhé: Luân thấy chất lượng với cảm giác tập thường không ổn lắm, dễ ảnh hưởng kỹ thuật với lại không an toàn.
Chốt lại
Chọn được quả tạ ấm phù hợp là bước đầu tiên và cực kỳ quan trọng để hành trình tập luyện của anh em mình vừa vui, vừa hiệu quả, lại an toàn. Anh chị em cứ từ từ tìm hiểu, xem xét mục tiêu và sức khỏe của mình để lựa chọn loại tạ ấm phù hợp. Nếu cần tư thêm, đừng ngại inbox Luân nhé.
Chúc anh chị em thành công!
